Bij het kiezen van een bonsaischaal zijn er enkele belangrijke verhoudingen en richtlijnen die je in gedachten moet houden om de esthetische balans tussen de boom en de schaal te waarborgen, hier volgens enkele tips:
Hoogte van de boom en de diepte van de schaal
Voor een rechte bonsaistijl (b.v. Chokkan) moet de diepte van de schaal ongeveer gelijk zijn aan de diameter van de nebari bij de basis. Dit geldt overigens ook voor andere stijlen zoals de Moyogi, Shakkan, Hokidachi.
De breedte van de schaal moet ongeveer twee derde van de hoogte van de boom zijn, het zorgt voor goed evenwicht van het geheel.
Hetzelfde geldt voor de lengte van de schaal, die is ook ongeveer twee derde van de boomhoogte moet zijn.
Mocht de nebari veel breder zijn kun je een iets langere schaal kiezen, waarbij de korte kant van de nebari zoveel mogelijk naar links wordt verpot of naar rechts afhankelijk van de richting. De top zou ongeveer in het midden van de moeten
Uitkomen, zie tekening >>>>>>>>>>>>>
Als je een boom hebt met een brede kruim, zoals de Moyogi hieronder op de tekening, dan kies je een schaal waarvan de lengte twee derde van de loofmassa is.
Voor een kengai moet de pot hoog
genoeg zijn, zodat het einde van de boom niet de tafel raakt. Als je een diepe kengai hebt moet je ook voor
een hoge tafel kiezen om de totale hoogte van boom en pot te evenaren. Ook voor een Han-kengai moet je een hogere pot kiezen.
Zoals genoemd de hoogte van de schaal is ongeveer gelijk aan de diameter van de “nek” net boven de nebari.
Welke soort schaal moet je kiezen (volgens de regels…)
Een vierkante of rechthoekige schaal geeft meer indruk dan een ronde of ovale schaal.
Rechthoekige schalen worden meestal gebruikt voor formele opgaande stijlen en forse stammen
(mannelijke uitstraling)
Ovale en ronde schalen passen beter bij informele stijlen en bomen met zacht gebogen lijnen,
dat noemen ze ook een vrouwelijke uitstraling.
Verder is er ook de keus of je ongeglazuurde en geglazuurde schalen of potten moet gebruiken.
In de regel moet je ongeglazuurde schalen voor pinussen, coniferen en juniperussen gebruiken, terwijl je voor loofbomen geglazuurde exemplaren moet gebruiken. Ook de leeftijd van een boom kan een rol spelen in de keuze van de schaal, voor oudere loofbomen zou je iets donkere kleuren kunnen kiezen of zelfs matte schalen. Voor jonge bomen lichtere kleuren e.e.a. passend ook aan de kleur van de stam of de kleur van de bladeren of bloemen, bijvoorbeeld voor een Acer met rode bladeren zou je een donkere kleur schaal kunnen gebruiken om de kleur van de bladeren te accentueren. Van belang is dat er een zekere harmonie is tussen boom en schaal keuze, deze laatste mag niet overheersen.
Wat ook veel wordt gedaan, is dat voor één bonsai, twee verschillende potten of schalen kunnen worden gebruikt, één voor het groeien van de boom, in dit geval is het een training pot en kan uit verschillende materialen bestaan en één die je voor de show gaat gebruiken, in de goede vorm, kleur en afmetingen, die meestal gewoon leeg wordt bewaard.
Let er ook op dat als je de boom verpot, deze in een rechthoekige of ovale schaal altijd uit het midden van de schaal moet staan en iets naar achteren, in beide gevallen afhankelijk van het loof in de boom. Als je een pot gaat kiezen is het aan te raden, als het kan, de bonsai mee te nemen, of minimaal de goede afmetingen bij zich te hebben en maak er een foto van, zodat je advies kunt krijgen